مطلب دوم، مسئله‏ى اتحاد است که من در این سفر - در شهرهاى مختلف - و در همه‏ى خطابهائى که به ملت عزیزمان دارم، بر روى مسئله‏ى اتحاد تکیه میکنم. علت این است که دشمنان ملت ایران براى ضربه زدن به این ملت، یکى از راه‏هائى که پیدا کرده‏اند، ایجاد اختلاف میان آحاد ملت مسلمان است؛ کما اینکه در دنیاى اسلام و در امت اسلامى هم همین سیاست را دنبال کرده‏اند. از اولِ پیروزى انقلاب سعى کردند کشورهاى مسلمانِ همسایه‏ى ما را - از جمله کشورهاى همسایه‏ى در خلیج فارس را - از جمهورى اسلامى و از انقلاب اسلامى بترسانند؛ متأسفانه در مواردى هم موفق شدند؛ در حالى که جمهورى اسلامى، دست برادرى به سوى همه‏ى ملتهاى مسلمان و همه‏ى دولتهاى مسلمان دراز کرده بوده است و دراز میکند. جمهورى اسلامى از بن دندان معتقد به اتحاد اسلامى است؛ اتحاد اسلامى به معناى همدلى ملتها و همکارى دولتهاست. ملتها بحمداللَّه با هم همدلند؛ اختلافات طائفى و فرقه‏اى و مذهبى نمیتواند میان ملتها شکاف ایجاد کند، مگر به وسوسه‏ى دشمن. اما دولتها را متأسفانه دستِ سیاست میتواند به این طرف و آن طرف بکشاند. ما امروز هم اعلام میکنیم: کشورهاى همسایه برادرانِ ما هستند؛ دست دوستى و برادرىِ ما به سوى این کشورها دراز است. به آنها هیچ نیازى نداریم؛ این برادرى، از روى نیاز نیست. ملت ایران ثابت کرده است که با توکل به خدا و با اعتماد به نفس بر مشکلات فائق مى‏آید، اما ما اختلاف را بر خلاف مصلحت دنیاى اسلام میدانیم؛ لذا دست دوستى به سوى همه‏ى کشورها دراز کرده‏ایم. خوشبختانه امروز على‏رغم تلاش دشمنان دنیاى اسلام و على‏رغم تلاش دستگاه‏هاى جاسوسى آمریکا و صهیونیستى - که دائم مشغول فتنه‏انگیزى هستند - و به کورى چشم آنها، روابط دولت جمهورى اسلامى با کشورهاى منطقه - کشورهاى عربى، کشورهاى غیر عربى - سالم و خوب و برادرانه است؛ و این باید روز به روز تقویت شود.
عین همین مطلب، با تأکید بیشتر در مورد داخل کشور است. در داخل کشور از اول انقلاب سعى کردند به بهانه‏ى قومیت، به بهانه‏ى مذهب، به بهانه‏ى اختلافات سیاسى، بین آحاد ملت عظیم ایران اختلاف بیندازند. ما بر این توطئه‏ى دشمن فائق آمدیم، اما همچنان خودمان را و همه‏ى برادران و خواهران عزیز را محتاجِ این میدانیم که در این باره دقت و مراقبت کنیم؛ مبادا دشمن بتواند کید خود را اعمال کند. شیعه و سنى، مردم بخشهاى مختلف کشور، طرفداران سلائق گوناگون سیاسى، همه باید بدانند ملت ایران با وجود این تنوعى که در مذهب و در قومیت و در اذواق و سلائق دارد، یک ملت است؛ یکپارچه است؛ ید واحد است. با همین ید واحده بودن است که میتواند از منافع خود، از هویت خود، از حیثیت خود در مقابل خشن‏ترین دشمنان دفاع کند و دشمن را به حول و قوه‏ى الهى به زانو در بیاورد. (دیدار مردم لار 19/2/1387)

یک درس دیگر گرد آمدن همه‏ى سلائق گوناگون یک ملت بر گرد محور دین و توحید است. اینکه میگوئیم اتحاد ملى، اینکه میگوئیم ملت ایران یکپارچه است، این اتحاد، این یکپارچگى بى ریشه نیست، فقط به خاطر یک توصیه و یک دستور و فرمان نیست؛ عقبه‏ى این اتحاد همین ایمان دینى است. دین است، اعتقاد است که همه‏ى ما را به سمت یک مرکز میکشاند؛ آن مرکز توجه به ذات اقدس بارى‏تعالى است. این مایه‏ى اتحادملى ماست؛ دلها را به هم نزدیک میکند، نرم میکند. در نماز جماعت، در نماز جمعه، در مراسم احیاء و قرآن سر گرفتن و دعا و تضرع، بغل‏دستىِ شما هر که میخواهد باشد؛ از هر سلیقه‏اى، از هر گروه اجتماعى‏اى، با هر ریخت و قیافه‏اى، برادر شماست؛ همراه شماست؛ همراز شماست در پیشگاه ذات مقدس پروردگار. این ارتباط قلبى را حفظ کنید؛ این هم درس دیگر است. (‏خطبه‏هاى نماز عید سعید فطر21/ 07/ 86)

رهبر معظم‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ایمان‌، احساس‌ مسؤولیت‌، شجاعت‌، اعتماد به‌ نفس‌، شناخت‌ تواناییها و استعدادها و اتحاد و یکپارچگی‌ را از عوامل‌ اساسی‌ ساختن‌ آینده‌ پرعزت‌ وافتخار ملت‌ و تأمین‌ منافع‌ ملی‌ خواندند و افزودند: در هر جامعه‌ بشری‌ اختلاف‌ نظر وجود دارد اما این‌ اختلاف‌ نظرها نباید ریشه‌های‌ پیوند و اتحاد ملت‌ را سست‌ کند.
ایشان‌ جناحهای‌ عمده‌ کشور را در اساسیترین‌ مسایل‌ فکری‌ و عملی‌ دارای‌ اشتراکات‌ فراوان‌ توصیف‌ کردند و افزود: متأسفانه‌ به‌ رغم‌ این‌ پایه‌های‌ وحدت‌، به‌ علت‌ تلقینات‌ دشمن‌، این‌ جناحها و گروهها از یکدیگر احساس‌ جدایی‌ می‌کنند و در دستگاههای‌ نظام‌ و در میان‌ مردم‌ در مقابل‌ یکدیگر صف‌ آرایی‌ می‌نمایند اما همه‌ باید بدانند که‌ هر کدام‌ از این‌ گروهها و جناحهای‌ یاد شده‌ نسبت‌ به‌ دیگری‌ سخت‌گیری‌ بیشتری‌ داشته‌ باشد و آتش‌ اختلاف‌ را شعله‌ورتر کند آگاهانه‌ یا ناآگاهانه‌ در خدمت‌ دشمن‌ است‌. (دیدار هزاران‌ نفر از دانشجویان‌، دانش‌آموزان‌، پاسداران و جانبازان‌ به مناسبت 13 آبان 11/ 08/ 79)

در ابعاد ملى همچنانیکه ملت بزرگ ما در طول سالیان پس از انقلاب تا امروز تجربه کرده است، اتحاد و اتفاق کلمه، وسیله‏ى عزت اوست، وسیله‏ى قدرت اوست.
ما کشورى هستیم که ملت بزرگ و یکپارچه‏ى ما از اقوام و مذاهب گوناگون تشکیل شده است. سعى دشمنان این ملت همیشه این بوده است که انگیزه‏هاى قومى را، انگیزه‏هاى مذهبى را، انگیزه‏هاى فرقه‏اى را، و در برهه‏ى سیاسى شدن ملت ایران، انگیزه‏هاى سیاسى و جناحى را بر این حس اتحاد کلمه غلبه بدهد و تا امروز نتوانسته است؛ اقوام ما در کنار یکدیگرند، مذاهب گوناگون در کنار یکدیگرند. آنها خیلى تلاش کرده‏اند.
قبل از آنکه انقلاب پیروز شود، وقتى پرچم پیروزى از دور جلو چشمهاى انسانهاى بصیر بود و دیده میشد، عمله‏ى طاغوت آنوقت میگفتند که ایران تجزیه خواهد شد. به تعبیر آنها، «ایرانستان» خواهد شد. انتظار این را داشتند.
اول انقلاب ما هم پولهاى زیادى خرج شد براى اینکه اقوام ایرانى را از هم جدا کنند، مذاهب را در مقابل هم قرار بدهند. انقلاب بر همه‏ى اینها فائق آمد. لذا امروز شما وقتى نگاه میکنید، در جلوه‏گاههاى حضور عظیم این ملت بزرگ، از همه‏ى قشرها، از همه‏ى اقوام، از همه‏ى ولایات این سرزمین بزرگ، با همه‏ى لغتها، انسانهائى را مى‏بینید که دارند آرمان واحدى را فریاد میکنند.
دو برادر میتوانند در کنار هم زندگى کنند، دست در دست هم داشته باشند، در حالى‏که در برخى از مسائل با هم اختلاف‏نظر دارند. این اختلاف‏نظر به دست به گریبان شدن نباید بینجامد. انقلاب این را به ما یاد داد. این را ما به برکت انقلاب فرا گرفتیم و عمل کردیم؛ لذا امروز ملت ما، یک ملت یکپارچه است.
در این سالهاى اخیر از طرف دشمنان سعى بر این است که حالا که اختلافات قومى به جائى نرسید، اختلافات مذهبى به جائى نرسید، اختلافات لغت و لهجه به جائى نرسید، گرایشهاى سیاسى را مایه‏ى اختلاف کنند. البته عده‏ى قلیلى هم فریب میخورند و اشتباه هم میکنند، اما بدنه‏ى ملت، سواد ملت، هوشیارانه در مقابل این توطئه ایستاده‏اند. محور وحدت در این کشور، نظام جمهورى اسلامى و اسلام عزیز و قرآن کریم است که همه به او معتقدند. در خطبه‏ى نماز - امروز صبح - عرض کردم که ایام ماه رمضان، لیالى ماه رمضان، مظهر اعتقاد و ایمان دلهاى جوانان انبوه این کشور و تضرع و تقرب و لطافت روح آنها بود. کى‏ باور میکند؟ اما این در کشور ما واقعیت دارد. (‏بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار کارگزاران نظام در روز عید سعید فطر21/ 07/ 86)